Μερικές σκέψεις με αφορμή τα 100 χρόνια από την Γενοκτονία των Αρμενίων

Σήμερα κλείνουν 100 χρόνια από την Αρμένικη γενοκτονία. Η 24η Απριλίου είναι κάθε χρόνο μια μέρα συναισθηματικά φορτισμένη. Ως Αρμένιος δεν μαθαίνεις απλα για την γενοκτονία στο σχολείο, μεγαλώνεις με αυτήν. Είναι παντού, και πάντα σκοτεινιάζει τα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω σου.  Η συστηματική εξοντώση του Αρμένικου πληθυσμού της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ειναι καταγεγγραμένη σε πολλά ιστορικά ντοκουμέντα, έγγραφα και φωτογραφικό υλικό της εποχής. Η φρίκη την οποία βιώσαν εναμιση εκατομμύριο Αρμένιοι το 1915, ειναι αδιαμφισβήτητη. Το να κρατάμε την ανάμνηση των θυμάτων της γενοκτονίας ζωντανή, έστω μια φορά τον χρόνο, είναι ίσως ο ελάχιστος φόρος τιμής για όσους δολοφονήθηκαν.

Ως αρμένιος μεγάλωσα μισώντας τους τούρκους. ΟΛΟΥΣ του τούρκους. Δεν ειναι και δύσκολο αν οι μόνες εικόνες με τις οποιες εχεις συνδέσει την λεξη “τουρκος” ειναι αποκεφαλισμένοι αρμένιοι, γυναικόπαιδα σφαγμένα στην έρημο, και ιστορίες φρίκης απο όσους εζησαν για να τις πουν. Τα μαθήματα ιστορίας γυρω από το θέμα της γενοκτονίας (αλλα και όχι μόνο) διακατέχονταν πάντα από έντονα εθνικοπατριωτικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Από τα ίδια χαρακτηριστικά διακατέχονται μεχρι και σήμερα η πλειοψηφία των εκδηλώσεων μνήμης στα θύματα της γενοκτονίας με μια τάση απόλυτης και γενικής δαιμονοποίησης ολόκληρου του τουρκικού λαού.

Για να ξεφύγω από αυτή την ανάγνωση των γεγονότων πέρασαν πόλλα χρόνια και έντονες εσωτερικές συγκρούσεις κατα την διάρκεια των οποίων αλλάξε και η πολιτική μου προσέγγιση στο θέμα. Για αρκετά χρόνια συμμετείχα κι εγω σε αυτές τις εκδηλώσεις ομως εδω και πολλά χρόνια αρνούμαι πλεον να συμμετέχω σε εκδηλώσεις που είτε συνειδητά είτε μη, ενοχοποιούν εναν ολόκληρο λαό και ξεχωρίζουν τους καλούς και τους κακούς της ιστορίας από το αν αναγνωρίζουν ή οχι την γενοκτονία. Η προώθηση μια τόσο απλουστευμένης ανάλυσης χωρις την αναγνώριση των ταξικών της χαρακτηριστικών, ειναι βολική για τους μηχανισμούς εξουσίας καθώς ενισχύεται η δυναμή τους ενω παράλληλα τροφοδοτείται η εχθρότητα και αποδυναμώνεται η αλληλεγγύη μεταξύ λαών.

Η αναγνώριση της Αρμένικης γενοκτονίας από όσο το δυνατόν περισσότερα κράτη και κυριως το Τουρκικό κράτος, έχει γίνει πλέον το αγιο δισκοπότηρο των περισσότερων αρμενιών ανα την υφήλιο. Προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει η αναγνώριση ή μη της γενοκτονίας απο οποιοδήποτε κράτος, γιατί τα κράτη, οι δομές εξουσίας τους και τα πολιτικά τους συμφέροντα μου ειναι εντελώς αποκρουστικά.

Κατα την γνώμη μου ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσει κανείς την μνήμη των θυμάτων της Αρμένικης γενοκτονίας και αλλων αντίστοιχων φρικαλεοτήτων, ειναι η προώθηση μια πιο πολύπλευρης ανάγνωσης των ιστορικών γεγονότων. Μια ανάγνωση όμως μακριά από κρατικούς ελέγχους, προπαγανδιστικούς μηχανισμούς, μισαλλοδοξίες, γενικεύσεις και υπεραπλουστευμένες αναλύσεις. Μια ανάγνωση που να εμπεριέχει και μια ταξική ανάλυση των συνθηκών όχι μονο της εκάστοτε ιστορικής εποχής (όσο αυτό ειναι εφικτό), αλλα και σε αντιστοιχία με το σημερινό πλαίσιο ταξικών συσχεστισμών. Με αυτό τον τρόπο ίσως να υπάρχει μια ελπίδα να αποφύγουμε παρόμοια γεγονότα στο μέλλον και παράλληλα να ξεφύγουμε από τα εθνικιστικά χαρακτηριστικά που συνήθως διέπουν αντίστοιχες επετείους. Εν τέλει, αλίμονο μας αν αφήσουμε την ιστορική αλήθεια και την αλληλεγγύη μεταξύ μας, να ορίζονται απο τις δομες εξουσίας και τα συμφέροντα τους.